Mantelzorg en aansprakelijkheid: zo zit het

Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid bij schade door mantelzorgers vormt complexe materie. We leggen uit hoe het zit.

Publicatiedatum

23 januari 2024

.

Mantelzorgers verlenen steeds meer zorg. Dat is gezien de krapte op de arbeidsmarkt in de zorgsector niet vreemd en vaak zelfs gewenst. Maar met het vergroten van de mantelzorg verandert ook de aard van de zorg die zij verlenen. Het gebeurt steeds vaker dat mantelzorgers medicijnen toedienen, wonden verzorgen en/of injecties toedienen. En daarmee ontstaat ook de vraag: wie is verantwoordelijk en aansprakelijk bij schade?

Relatie mantelzorger-zorginstelling

Een mantelzorger is een privépersoon die op eigen initiatief hulp verleent aan een zorgbehoevende. Vaak gaat het om familieleden, maar het kan ook gaan om kennissen of buren. De soort zorg is meestal eenvoudig van aard: boodschappen doen en andere huishoudelijke taken. Indien er tijdens die zorgverlening schade wordt veroorzaakt, kan de mantelzorger daar privé voor aansprakelijk zijn. Bijna altijd zal er dan een beroep kunnen worden gedaan op de eigen particuliere aansprakelijkheidsverzekering. De zorginstelling speelt hierbij geen rol omdat er geen relatie met de mantelzorger is. De zorginstelling kan daarom niet worden aangesproken.

Maar!

Dit laatste kan echter anders worden als de soort zorg die de mantelzorger verleent, zwaarder en meer zorgspecifiek wordt. Dus: als de mantelzorger zorg gaat verlenen die normaal gesproken door de zorginstelling zelf wordt verleend. En dat is een ontwikkeling die we steeds vaker zien. Het blijft niet meer bij boodschappen doen of een praatje maken, maar mantelzorgers worden steeds vaker ingezet voor echte zorghandelingen: het toedienen van medicijnen, injecties toedienen of wondverzorging bijvoorbeeld. Daarmee komen verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid anders te liggen. Als deze zorg door een mantelzorger wordt geboden, is het aan de zorginstelling om de mantelzorger daar zo nodig over te onderrichten, toezicht te houden en zo nodig in te grijpen. Want als er bij deze zorghandelingen schade ontstaat of er gaat iets mis, kan de zorginstelling worden aangesproken met het verwijt dat er onvoldoende is geïnstrueerd of toezicht is gehouden. Dat kan leiden tot aansprakelijkheid van de zorginstelling.

Lastige materie

Het is lastige materie, want waar ligt precies de grens tussen wat een zorghandeling is en wat niet? In het geval van een calamiteit moet een rechter daar in het uiterste geval een uitspraak over doen. Meestal is het echter zo dat de mantelzorger een beroep kan doen op de particuliere aansprakelijkheidsverzekering en een zorginstelling op de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering van Sovib. Als een zorginstelling voor schade door zorghandelingen van mantelzorgers wordt aangesproken, kan eveneens een beroep worden gedaan op de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering. Dat is goed om te weten.

Vrijwilligers en stagiaires

Een andere situatie speelt bij vrijwilligers en stagiaires. Zij zijn per definitie verbonden aan de zorgorganisatie en vallen dus direct onder de verantwoordelijkheid van de zorginstelling. De eventuele aansprakelijkheid voor schade, veroorzaakt door vrijwilligers en stagiaires, ligt dan ook in beginsel bij de zorginstelling. Het spreekt voor zich dat zij binnen de aansprakelijkheidsverzekering van Sovib zijn meeverzekerd.

Meer weten?

We vertellen graag meer over deze complexe materie. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie!