Personeelstekorten dwingen zorginstellingen tot inventief handelen. Een praktische oplossing die steeds vaker wordt ingezet: zorginstellingen lenen personeel van elkaar. Een verpleeghuis heeft te veel personeel op de ene afdeling, het andere te weinig. Een GGZ-instelling kan tijdelijk een zorgverlener missen, terwijl een collega-instelling juist iemand over heeft. Het klinkt zo simpel, elkaar helpen. Maar juridisch gezien is het ingewikkelder dan het lijkt. Want als er iets misgaat – een bedrijfsongeval, schade aan een patiënt, of een fout in de medicatieverstrekking – wie is dan aansprakelijk?
Wanneer helpen duur uitpakt
Stel, een zorgverlener die is ingeleend van een andere instelling valt van een ladder tijdens haar werk. Of ze maakt een fout bij de medicatie, waardoor een bewoner schade lijdt. De vraag die dan opkomt: ligt de aansprakelijkheid bij de instelling waar ze formeel in dienst is (de uitlener), of bij de instelling waar ze feitelijk werkt (de inlener)?
Het antwoord: meestal bij de inlener. De inlenende partij is verantwoordelijk voor de werkzaamheden die tijdens de inleenperiode worden uitgevoerd en is dus aansprakelijk voor schade en letsel. Dit komt omdat de inlener toezicht houdt op de uitvoering van de werkzaamheden.
Voor u als zorginstelling betekent dit dat als u personeel inleent, u niet alleen de verantwoordelijkheid draagt voor de kwaliteit van zorg, maar ook de juridische risico's.
Verzekering: wie dekt wat?
Het goede nieuws is dat uw bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering meestal ook ingeleende medewerkers dekt. Als zij schade veroorzaken aan derden, bent u als inlener gedekt. Als u verzekerd bent via Sovib's Rubriek V (aansprakelijkheidsverzekering), dan heeft u ook dekking voor werkgeversaansprakelijkheid bij ingeleende medewerkers.
Maar let op, er is een verschil tussen schade aan derden en schade aan uw eigen organisatie. Als de inleenkracht schade toebrengt aan het inlenende bedrijf, dan kan dit bedrijf deze schade niet verhalen op het uitlenende bedrijf. Die schade valt onder uw eigen risico.
Ziekte en Arbo. Waar ligt de grens?
Een ander aandachtspunt: ziekte en arbeidsomstandigheden. De Arbo-verantwoordelijkheid ligt bij de inlenende partij. Bij ziekte hoeft de inlenende partij echter niet te betalen - hiervoor zijn de uitlenende werkgever en het UWV verantwoordelijk.
Dit betekent dat u als inlener wel verantwoordelijk bent voor een veilige werkomgeving, maar niet voor het doorbetalen van loon bij ziekte. Tenzij de ziekte het gevolg is van een arbeidsongeval bij u. Dan wordt het complexer.
Inlenersaansprakelijkheid is een vaak vergeten risico
Een belangrijk punt dat veel zorginstellingen over het hoofd zien is de inlenersaansprakelijkheid. De Belastingdienst kan u als inlener aansprakelijk stellen voor niet-afgedragen loonheffingen en btw als de uitlener dit nalaat.
Dit risico voorkomt u door:
Een Verklaring Betalingsgedrag op te vragen bij de uitlener
Een deel van het factuurbedrag rechtstreeks te storten op een G-rekening van de uitlener
Na te gaan of de uitlener zijn verplichtingen nakomt
Toetsing bevoegdheid: controleer kwalificaties
In de zorg bent u als inlener medeverantwoordelijk om te checken of de ingeleende zorgprofessional bevoegd en bekwaam is voor de werkzaamheden. Controleer waar nodig de BIG-registratie, verifieer diploma's en certificaten, en ga na of de medewerker specifieke bekwaamheden heeft voor de uit te voeren taken.
Hoe zorgt u ervoor dat alles goed geregeld is?
Maak schriftelijke afspraken Leg alles vast in een collegiale in- en uitleenovereenkomst tussen alle partijen, namelijk de uitlener, de inlener én de medewerker zelf.
Check uw verzekeringen Controleer of uw bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering ook ingeleende medewerkers dekt. Vraag specifiek naar werkgeversdekking.
Regel de Arbo goed Zorg dat ingeleende medewerkers dezelfde veiligheidsinstructies krijgen als uw eigen personeel. U bent verantwoordelijk voor hun veiligheid.
Geen winstoogmerk Bij collegiaal uitlenen mag u alleen de loonkosten (eventueel met een kleine opslag voor administratie) doorberekenen. Anders wordt het detachering met alle wettelijke verplichtingen van dien.
Praktisch advies: voorkom verrassingen
Collegiaal uitlenen kan een uitkomst zijn bij personeelskrapte. Maar zorg dat u niet verrast wordt door onverwachte aansprakelijkheid of ongedekte schades.
Check vooraf een aantal aandachtspunten:
Of uw verzekeringen kloppen
Of alle afspraken op papier staan
Of iedereen weet wie waarvoor verantwoordelijk is
Of de inlenersaansprakelijkheid goed is geregeld
Want samenwerken in de zorg is mooi, maar u wilt wel dat de risico's helder zijn verdeeld.
Meer weten?
Heeft u vragen over verzekeringen bij collegiaal uitlenen? Of wilt u weten of uw dekking voldoende is? Neem dan contact met ons op. We denken graag mee over uw specifieke situatie.